Okul başarısızlığından bahsetmek için önce başarının tanımı yapmak gerekir. Başarının sözlük anlamı; üstesinden gelinen iş demektir. Eğitim alanında ise başarı; akademik çalışmada ve ya özel bir beceri alanında belirlenen yeterlilik düzeyi olarak tanımlanabilir. Psikolojide ise “kişinin kendisi veya toplum tarafından konulan hedeflere ulaşılması” olarak tanımlanmaktadır. Kişinin gerçek yeteneklerinin altında seyreden başarı performansına başarısızlık denilebilir.
Zekâ ve yetenek çocuğun okul başarısını belirlemekte önemli rol oynamaktadır. Elbette ki yeterli zekâ düzeyine sahip olmayan bir çocuğun başarılı olabilmesi güç olacaktır. Fakat buna rağmen yeterli zekâ düzeyine yeteneklere sahip olan birçok çocuk istenilen başarıya erişememektedir.
Bireyin başarılı olabilmesi için bazı özellikleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;
ü çalışmanın düzenli ve verimli yapılması,
ü zamanı ölçülü kullanmak,
ü isabetli karar verme,
ü problem çözebilme,
ü kuvvetli iletişim becerisi,
ü planlama yapabilme,
ü kendini tanıma,
ü öğrenme ve çalışmaya yönelik olumlu tutumlar,
ü toplum hayatına uyum,
ü sağlayabilme yetisi.
Okul Başarısızlığının Nedenleri
· Bireysel nedenler
Bireysel nedenlerden biri zeka yetersizliğidir. Normal zeka seviyesinin altında olan öğrenciler, konuları algılamakta ve öğrenmekte zorluk çekler. Zaman zaman tüm gücünü kullandığı halde arkadaşlarının başarı seviyesine ulaşamazlar.
Fizyolojik yetersizlikler de bireysel nedenler arasına girmektedir. Sağlık sorunları (göz bozuklukları, kulak rahatsızlıkları, tiroid bezinin istenilen seviyede çalışmaması vb.), gereksinim sorunları(uyku, beslenme vb.).
Bireysel nedenlerin bir diğer bileşeni ise psikolojik sorunlardır. Okul başarısızlığına neden olan araştırmalar sonucu en çok karşılaşılan psikolojik sorunları şu şekilde sıralayabiliriz.
ü Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB),
ü Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG),
ü Uyum Bozukluğu,
ü Kaygı Bozuklukları,
ü Depresyon
Başarılı Çocuk Yetiştirmek İçin Ailelere Önerilerimiz;
Ø Çocuğunuzun sağlık durumu sık sık takip ediniz. Gerekli durumlarda uzmanlara başvurunuz.
Ø Koşulsuz sevmeye önem veriniz.
Ø Çocuğunuzun fizyolojik gereksinimlerini (beslenme, dinlenme-uyku vs.) sağlayınız.
Ø Çocuğunuzun derslerinin ve davranışlarının daha iyiye yönelmesi için, öğretmenlerle sıkı bir işbirliği kurunuz. Veli toplantılarına mutlaka katılınız.
Ø Çocuğunuzun bağımsızlığını sağlayın ve kendilik değerini artırmasını destekleyiniz.
Ø Çocuğunuzun problemlerin üstesinden gelebileceğine inanın ve çocuğunuzun inanmasına yardımcı olun.
Ø Çocuk, yaşamında en çok ailesini örnekler. Anne-baba olarak tüm davranışlarınızla çocuklarınıza örnek teşkil edin.
Ø Çocuğunuzu iyi tanıyınız. Çocuklardan yapması güç olan şeyleri talep etmeyiniz.
Ø Çocuklarınızı herhangi bir kimse ile kıyaslamayınız.
Ø Anlaşılabilir, tutarlı bir disiplin uygulayın. Çocuklarınızı korkutmayınız.
Ø Evde çocuğunuza rahat bir çalışma ortamı hazırlayınız.
Ø Çocuklar önünde yapılan tartışmalar, kavgalar onların mutsuz, güvensiz ve endişeli olmalarına neden olur. Sorunlarınızı çocuğunuzun yanında konuşmayınız.
Ø Çocuğunuzun çeşitli sorunları için sınıf öğretmenine başvurunuz.
Ø Çocuğunuzun evde ders çalışırken zaman zaman kontrol ediniz. Ancak sürekli şekilde “dersine çalış” ikazı olumsuz etki yapmaktadır. Ona güvendiğinizi belli ederek uyarınız.
Ø Çocuğunuzun okula devam durumunu takip ediniz.
Ø Çocuğunuzun boş zamanlarını eğlenceli bir şekilde değerlendirmesine olanak sağlayınız.
Ø Çocuklar doğal olarak onlar hata yapacaklardır. Onlara karşı sabırlı, soğukkanlı, anlayışlı ve tutarlı olunuz.