Madde bağımlılığı, kişinin madde kullanımına bağlı olarak bedeninin zarar görmesine rağmen madde kullanmaya devam etmesi ve bu maddeleri bırakamamasıdır. Kişi bırakma denemelerine rağmen bunu başarmakta ve sürdürmekte ciddi problemler çeker. Bağımlı bireyler kullanıma ara verdiğinde yoksunluk belirtileri yaşarlar. Zamanla kişilerin madde kullanım sıklığı ve kullandığı doz miktarında artış görülür.
Kimlere Bağımlı bireyler denir?
Eğer aşağıda verilen maddelerin en az 3’ü 1 yıllık süre ile mevcutsa bağımlılıktan söz edilebilir:
Bireyin maddi ve manevi anlamda zarar görmesine rağmen kullanılan madde miktarını arttırması
Maddeyi bulabilmek, kullanmak ya da bırakmak için çok fazla zaman harcamak
Sosyal, kişisel ve mesleki etkinliklerin azaltılması ya da tamamen bırakılması
Pek çok bırakma çabasının boşa çıkması
Bedenimize etkileri nelerdir?
Uyuşturucuların pek çok çeşidi bulunmaktadır. Aralarında yapı farkları bulunmaktadır. Bu maddeler merkezi sinir sistemini etkileyerek fiziksel ve ruhsal anlamda bozukluklara yol açmaktadır. Bu maddelerin güvenli kullanım şekli diye bir şey yoktur ve herkes bağımlı olabilir. Bedene bu maddeler girdiği andan itibaren hücrelerimiz bu maddeleri tanır ve bir daha unutulmamak üzere hafızasına alır. Buna hücresel öğrenme denir. Bu öğrenmenin etkisi alsa da artık unutulması mümkün değildir. Ancak bu durum bizi umutsuzluğa sevk etmemelidir.
Bu maddeler, aklı ve iradeyi ciddi oranda bozar. Kişinin yaşamının akışını ve işlevini ciddi oranda bozar. Bulantı, kusma, ishal, kanamalar, uyku problemleri, kabız, bağırsak spazmları görülebilir. Hatta daha da kötüsü kişi zehirlenerek hayatını dahi kaybedebilir. Bunun dışında tüm iç organlara zarar vererek başka rahatsızlıkların ortaya çıkmasına da neden olur. Sosyal yaşamında da ciddi bozulmalar olur. Aileden ve çevresinden uzaklaşarak kişinin yalıtılmasına ve bunalımlara girmesine neden olabilir.
Bağımlı Bir Bireye Nasıl Yaklaşmalıyız?
Öncelikle kendinizi konuşmak için hazırlayın. Açık ve samimi olmaya çalışın ancak mümkün olduğunca öğüt vermekten kaçının. Kişi madde etkisi altında ise onunla o an konuşmaya çalışmayın. Etiketleme ve genellemeler yapmaktan kaçının. ‘’Bunlar adam olmaz, bunlar iflah olmaz’’ gibi ön yargı ve aşağılayıcı cümleler kullanarak iletişimin daha olanaksız bir hale gelmesine izin vermeyin. Uzman yardımı alması için onu ikna etmeye çalışın.
Tedavi:
Madde kullanan ve tedavi olmak isteyen birey veya yakınları, hastanelerin alkol ve madde bağımlılık merkezine(amatem) ve psikiyatri kliniğine başvurabilirler.
Danışan, ailesi ve doktor arasında iş birliğine dayalı olarak yürütülen tedavi ve 1 yıllık psikososyal destek ve tedavi ciddi anlamda yol alabilmeye olanak sağlamaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki en iyi korunma yolu hiç başlamamaktır.