Çift ve aile terapisi, evlilik ve aile terapisi, aile sistemleri terapisi ve aile danışmanlığı olarak da adlandırılan aile terapisi; iletişim, bağ ve duyguları değiştirmek ve beslemek için yakın ilişkilerde aileler ve çiftlerle birlikte çalışan bir psikoterapi dalıdır. Aile terapisi, aile üyeleri ile birlikte çalışılan, aile içinde yaşanan problemlere çözüm bulmak için uygulanan bir terapi yöntemidir.
Aile terapisinin amacı, aileyi parçalayan zihinsel, duygusal veya psikolojik sorunları iyileştirmek için birlikte çalışmaktır. Bir aileyi sağlıklı bir yaşama doğru yönlendirmek için aile terapistleri, insanlara iletişimi geliştirmede, aile sorunlarını çözmede, aile durumlarını anlamada ve bunlarla başa çıkmada ve daha iyi işleyen bir ev ortamı yaratmada yardımcı olmayı amaçlar. Aile üyelerinin birbirlerini daha iyi anlamasını, ilişkilerinin sağlamlaşmasını ve çocukların sağlıklı ve mutlu bir aile ortamında yetişmesini sağlayan aile terapisi, her aileye özgü sorunlarla beraber çözümü de her aile için özeldir. Yaşanılan problemle birlikte aile üyelerinin karakteristik özellikleri, aile içerisindeki tutum ve davranışları, gösterdiği tepkiler ve duygu-düşüncelerini aktarış biçimleri çözüm için yol haritasını belirler. Aile terapistinin, kendisine danışan ailenin yapısını anlaması gerekir ve bu yapı doğrultusunda birlikte çözüm yolları belirlenir. Danışmanlık verecek olan aile terapisti, bireysel danışmanlıkla beraber kişilerin yakın çevresi ile olan ilişkileri incelemesi bakımından da uzman olmalıdır.
Aile terapisi, tüm aile üyeleriyle birlikte de yapılabilirken, kişilerle ayrı seanslarda da görüşmek mümkün olabilir. Çocuklarda davranışsal veya duygusal sorunlar, bir aile terapistini ziyaret etmenin yaygın nedenlerindendir. Bir çocuğun sorunları sebepsiz ya da bağlamsız olmaz; aile bağlamında var olurlar ve muhtemelen de ele alınmaları gerekir. Aile terapisi veya danışmanlığında “aile” teriminin mutlaka kan akrabaları anlamına gelmediği unutulmamalıdır. Bu bağlamda, “aile”, “kişinin yaşamında uzun vadeli destekleyici bir rol oynayan kişidir ve bu, kan bağı veya aynı hanedeki aile üyeleri anlamına gelmeyebilir. Aile danışmanının belirlediği yol haritası bu sürecin nasıl işleyeceğini belirleyecektir.
Aile terapisi, bilişsel terapi, davranış terapisi, kişilerarası (interpersonal) terapi veya diğer bireysel terapi türlerinden teknikler ve egzersizler kullanabilir. Diğer tedavi türlerinde olduğu gibi, kullanılan teknikler, danışanın veya danışanların sunduğu özel sorunlara bağlı olacaktır.
Terapistlerin farklı yöntemleri ve tercih edilen tedavi teknikleri olabilirken, hepsinin aşağıdakilerin tedavisi ile ilgili en az minimum düzeyde deneyime sahip olması gerekir:
· Çocuk ve ergen davranış sorunları;
· Keder, üzüntü;
· Depresyon ve kaygı;
· LGBTQ sorunları;
· Ev içi şiddet;
· Kısırlık;
· Evlilik çatışmaları;
· Madde bağımlılığı.